Καρτ-Ποστάλ από τη σύγχρονη Αμερική

«Ενώ έχω επισκεφτεί μόνο τέσσερις-πέντε πολιτείες, αισθάνομαι πως ό,τι έμαθα στη ζωή μου έξω από τις σχολικές αίθουσες, το έμαθα κυρίως στις δύο πολιτείες όπου έζησα. Πέρασα τα πρώτα είκοσι πέντε χρόνια της ζωής μου στην Καλιφόρνια. Μεγάλωσα σε ένα προάστιο, περίπου μία ώρα απόσταση από το Σαν Φρανσίσκο, σε μια περιοχή κατοικημένη κυρίως από λευκούς, και άρα καθόλου ενδεικτική της ποικιλομορφίας και του πολιτισμικού πλούτου που χαρακτηρίζει τη χώρα.

Σπούδασα στα Πανεπιστήμια του Σαν Ντιέγκο και του Σαν Φρανσίσκο, διευρύνοντας την οπτική μου για τον κόσμο μέσα στον οποίο κινούμουν. Αυτό που απόλαυσα περισσότερο στο Σαν Ντιέγκο ήταν η παραθαλάσσια τοποθεσία της πόλης: σπούδαζα σ’ ένα πανεπιστήμιο που απείχε το πολύ είκοσι λεπτά με το αμάξι από πανέμορφες παραλίες και δούλευα σε διάφορα εστιατόρια εκεί, μιας και η περιοχή είναι δημοφιλής τουριστικός προορισμός. Στο Σαν Φρανσίσκο, όπου απέκτησα επάρκεια διδασκαλίας, είχα την τύχη να περναώ συχνά από τους δρόμους όπου έζησαν κάποτε οι παππούδες μου· προσπαθούσα να φανταστώ τη γιαγιά μου να μαθαίνει να οδηγεί το αμάξι τους με χειροκίνητο κιβώτιο ταχυτήτων στους πιο απότομους λόφους που είχα δει ποτέ, και να δουλεύει σ’ ένα καφέ κοντά στη γραμμή του τρόλεϋ που έπαιρνε ο παππούς μου όταν ήταν παιδί.

Στη συνέχεια, κι ενώ εργαζόμουν ως δασκάλα, έζησα σε δύο άλλες πόλεις στον κόλπο του Σαν Φρανσίσκο· έτσι απέκτησα μια ευρύτερη εικόνα της περιοχής του Κόλπου, την εποχή που η Silicon Valley γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη, και είχα την ευκαιρία να παρατηρήσω την επίδραση που είχε η άνθηση της βιομηχανίας της τεχνολογίας στους Καλιφορνέζους. Πέρασα ώρες ολόκληρες οδηγώντας από το βορά στο νότο, κι από το νότο στο βορά, διασχίζοντας την πολιτεία για να επισκεφτώ συγγενείς και φίλους, βλέποντας τα τοπία να εναλλάσσονται κατά μήκος της διαδρομής: από την ακτή σε πόλεις και χωράφια, κι ύστερα σε δάση και χερσότοπους. Ήμουν πολύ τυχερή που είχα αμάξι, καθώς ήταν απαραίτητο στη μετακίνησή μου από πόλη σε πόλη. Όμως, στα μεγάλα αυτά ταξίδια με το αυτοκίνητο (τα οποία με έκαναν κατά κάποιον τρόπο ‘συνένοχο’ στην κλιματική αλλαγή), έβλεπα επίσης πώς οι παρατεταμένες περίοδοι ξηρασίας, εξαιτίας της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ταλαιπωρούσαν δραματικά την πολιτεία αυτή, επηρεάζοντας τις τοπικές κοινωνίες, τους εργάτες στις καλλιέργειες αλλά και την ευρύτερη οικονομία. Παρότι η Καλιφόρνια μου προσέφερε ένα ιδανικό σπίτι, από μικρή ηλικία δεν έβλεπα την ώρα να μετακομίσω στη Νέα Υόρκη.

Φτάνοντας στη Νέα Υόρκη, εντυπωσιάστηκα από την ενέργεια αυτής της πόλης. Είναι ένα μέρος γεμάτο προκλήσεις για όποιον ζει εκεί: οχλοβοή στα μέσα μαζικής μεταφοράς, καλοκαιρινοί καύσωνες, παγετοί τον χειμώνα, υψηλό κόστος ζωής. Είναι όμως ακριβώς αυτές οι προκλήσεις που ξυπνούν στους Νεοϋορκέζους την αποφασιστικότητα που δίνει σ’ αυτή την ολοζώντανη μητρόπολη τον χαρακτήρα της. Είναι η αλληλεπίδραση και η διάχυση της δημιουργικότητας, των προσωπικών ιστοριών, του ακτιβισμού, της τέχνης, της γαστρονομίας, της ιστορίας, των πολιτισμών, των γλωσσών, της γνώσης, της καινοτομίας και του ταλέντου που κάνουν τη Νέα Υόρκη μία παγκόσμια φημισμένη πόλη.

Οι πέντε δήμοι της Νέας Υόρκης δεν είναι πολύ μεγάλοι σε σχέση με την πολιτεία – παρόλα αυτά μου φαινόντουσαν αχανείς, όταν ζούσα εκεί. Μου άρεσε πολύ να μετακινούμαι από τον έναν δήμο στον άλλο, για τη δουλειά μου, με τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Ένιωθα μια μικρή έκρηξη αδρεναλίνης κάθε φορά που ανέβαινα τις σκάλες του μετρό, σε μια στάση που δεν είχα ξαναβρεθεί, κι έβγαινα, σαν εξερευνήτρια, σε μια νέα γειτονιά, σε μια νέα κοινότητα. Καθώς περπάταγα στο δρόμο, προς το σχολείο ή το σπίτι όπου πήγαινα να κάνω μάθημα, τρύπωνα για λίγο σε μια bodega για ένα γρήγορο σνακ, με τις αισθήσεις μου τεταμένες, ενθουσιασμένη που έβλεπα, ένιωθα κι αντιλαμβανόμουν κάτι καινούριο. Ακόμα και στους δρόμους όπου περπάταγα καθημερινά, υπήρχε πάντοτε κάτι καινούριο που δεν είχα προσέξει, και που εμφανιζόταν με το που έστρεφα το βλέμμα ψηλά ή με το που πέρναγα στην απέναντι πλευρά του δρόμου.

Όλες αυτές οι στιγμές των μικρών εκπλήξεων μ’ έκαναν να σκεφτώ το προνόμιο της σωματικής κίνησης που είχα: το πού και το πώς μετακόμισα, και το πού επέλεγα να βρίσκομαι και να ζω. Αυτές οι ελευθερίες μου είχαν δοθεί χάρη στις θυσίες των προγόνων μου, κι είναι προνόμια που, σήμερα, δεν γίνονται συλλογικά αισθητά από τους πολίτες αυτής της χώρας. Από αυτά τα κενά στην προσβασιμότητα και τα δικαιώματα πηγάζει το ισχυρό, κοινοτικό, ακτιβιστικό κίνημα απ’ άκρη σ’ άκρη των Ηνωμένων Πολιτειών, στον αντίποδα της ανάγκης για συστημική επίλυση επιβλαβών καταστάσεων, προκειμένου να δοθεί χώρος σε νέες φωνές και σε μια δραστική αλλαγή».

Σημειώσεις:

Silicon Valley: «Κοιλάδα του πυριτίου». Βρίσκεται στο νότιο τμήμα του Κόλπου του Σαν Φρανσίσκο, στη Βόρεια Καλιφόρνια των ΗΠΑ. Ο όρος αρχικά αναφερόταν στον μεγάλο αριθμό των καινοτόμων εταιρειών σχεδίασης μικροκυκλωμάτων (με βάση το πυρίτιο) και τους κατασκευαστές που υπήρχαν στην περιοχή, αλλά τελικά κατέληξε να αναφέρεται σε όλες τις υψηλής τεχνολογίας επιχειρήσεις που εδρεύουν εκεί. Σήμερα γενικά χρησιμοποιείται ως μετωνύμιο για τον τομέα υψηλής τεχνολογίας, με εταιρείες που δραστηριοποιούνται στις τεχνολογίες της Πληροφορικής και των Επικοινωνιών και αποτελούν οδηγούς των εξελίξεων σε αυτούς τους τομείς, απασχολώντας ειδικευμένο εργατικό δυναμικό από όλο τον κόσμο. (πληροφορίες από Wikipedia)

Bodega: Η Bodega είναι κάτι σαν το δικό μας μίνι μάρκετ, μαγαζί δηλαδή της γειτονιάς που έχει τα πάντα, μόνο που στη Nέα Υόρκη τα μαγαζιά αυτά παραμένουν ανοικτά όλο το 24ωρο και όλες τις ημέρες της εβδομάδας. Συχνά μπορεί να σερβίρουν καφέ ή μπύρα και αποτελούν πολιτισμικό στοιχείο της πόλης, αφού όλοι ξέρουν ακόμα και αν χρειαστούν κάτι το βράδυ η Bodega είναι εκεί για να το προμηθευτούν (π.χ σκεφτείτε το παγωτό ή τα τσιγάρα!). Το όνομά τους το πήραν από τα ισπανικά και σημαίνει «αποθήκη», καθώς αυτά τα καταστήματα άνοιξαν αρχικά από μετανάστες από το Πουέρτο Ρίκο. Σήμερα, υπάρχουν περίπου 10.000 Bodegas στην πόλη, απειλούνται όμως από τις αλυσίδες μεγάλων καταστημάτων και την αύξηση βέβαια των ενοικίων. Ποιο σουπερμάρκετ όμως θα σου φυλάξει τα κλειδιά ή θα παραλάβει ένα πακέτο για εσένα όταν λείπεις; Και το καλύτερο για το τέλος: κάθε σχεδόν Bodega έχει τη… γάτα της, για να κρατάει μακριά τους ποντικούς.

Ευχαριστούμε τη Jessica που μοιράστηκε μαζί μας τις φωτογραφίες από το προσωπικό της αρχείο: