Νέα Σμύρνη 
Yayoi Kusama
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Βούλες & Όνειρα» εμπνευσμένο από τη διάσημη παγκοσμίως εικαστικό Γιαγιόι Κουσάμα συναντά τους μαθητές του SiountriSchool στη φιλόξενη πινακοθήκη του Ιδρύματος Π. & Ε. Μιχελή από τις 31/1/2024 έως τις 6/2/2024.
Ξεκινώντας από την Ιαπωνία θα ταξιδέψουμε στη Νέα Υόρκη και τη Μοντέρνα Τέχνη με οδηγό τη Γιαγιόι Κουσάμα, τη γυναίκα που μας δείχνει πώς τα όνειρα γίνονται πραγματικότητα. Τα παιδιά θα ζωντανέψουν στιγμιότυπα από τη ζωή της και θα «πολλαπλασιαστούν» στο μαγικό «Δωμάτιο του Απείρου», ενώ αντικείμενα θα τους περιμένουν για μεταμόρφωση… σε στυλ Κουσάμα!
Εμπνευσμένη από το εικονογραφημένο παιδικό βιβλίο ‘Γιαγιόι Κουσάμα, Από εδώ μέχρι το άπειρο’ (εκδόσεις Μέλισσα)*, η ομάδα “Βιβλιοδιαπλάσεις” θα μας παρουσιάσει με τρόπο που ανταποκρίνεται στις ηλικιακές ανάγκες των παιδιών, τη συγκεκριμένη καλλιτέχνιδα μέσα από έργα της και τον τρόπο που η ίδια κατάφερε να εκπληρώσει αυτό που πάντα ονειρευόταν, να γίνει καλλιτέχνης. Η παρουσίαση θα γίνει στην αγγλική γλώσσα.
Το συγκεκριμένο βιβλίο, αφηγείται τη ζωή της Κουσάμα από τα παιδικά και εφηβικά χρόνια στην Ιαπωνία, όπου το καλλιτεχνικό της ταλέντο δεν εκτιμήθηκε ούτε από την μητέρα της, ούτε από τους δασκάλους της, που ήθελαν να συμπιέσουν τη δημιουργική της έκφραση μέσα στα όρια της παραδοσιακής ιαπωνικής ζωγραφικής.
Στόχος του προγράμματος που επιμεληθήκαμε, είναι αρχικά η γνωριμία των παιδιών με σημαντικούς ζωγράφους. Από το συγκεκριμένο εργαστήρι, οι μαθητές δεν θα αντλήσουν μόνο πληροφορίες για τη ζωή της καλλιτέχνιδος, αλλά κυρίως θα γνωρίσουν το εικαστικό της έργο.
Αφού ολοκληρώσουμε το εργαστήρι, οι μαθητές εμπνευσμένοι από όσα διδάχθηκαν, θα κληθούν να πραγματοποιήσουν στα επόμενα μαθήματά τους ένα art class project. Χρησιμοποιώντας μικτές τεχνικές (πλαστελίνη, χαρτί, ύφασμα, αγαπημένα αντικείμενα κλπ), θα φτιάξουν τον δικό τους φανταστικό / ονειρικό κόσμο!
*Το Βιβλίο-οδηγός για το πρόγραμμα: Γιαγιόι Κουσάμα, «Από εδώ έως το άπειρο» (εκδ. Μέλισσα-ΜοΜΑ) θα είναι διαθέσιμο την ημέρα του προγράμματος για όσα παιδιά επιθυμούν να το αποκτήσουν στην τιμή των 15 ευρώ.
Λίγα λόγια για τη ζωή της Γιαγιόι Κουσάμα
Στις εννέα δεκαετίες της ζωής της, η Γιαγιόι Κουσάμα (Yayoi Kusama), η πιο αναγνωρίσιμη «γιαγιά» των εικαστικών τεχνών, είναι μια από τις πιο ακριβές εν ζωή καλλιτέχνιδες, ενώ θεωρείται η πιο επιτυχημένη ζώσα καλλιτέχνις στον κόσμο. Ασχολείται κυρίως με τη γλυπτική και την τέχνη εγκατάστασης, αλλά δραστηριοποιείται επίσης στη ζωγραφική, τις επιτελεστικές τέχνες, τη βίντεο αρτ, τη μόδα, την ποίηση, τη μυθοπλασία.
Γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Ματσουμότο της Ιαπωνίας και εκπαιδεύτηκε στο Πανεπιστήμιο Τεχνών της Πόλης του Κιότο, σε ένα παραδοσιακό ιαπωνικό στυλ ζωγραφικής που ονομάζεται νιχόνγκα (nihonga).
Από νεαρή ηλικία ήταν αποφασισμένη να γίνει ζωγράφος. Ωστόσο, δεν είχε καμιά υποστήριξη από την οικογένειά της. Η μητέρα της, της άρπαζε τα σχέδια πριν καν προλάβει να τα τελειώσει, πράγμα που ίσως εξηγεί την εμμονική της βιασύνη να τελειώσει ένα έργο πριν της το πάρουν.
Σε ηλικία είκοσι οκτώ ετών, πήγε στη Νέα Υόρκη και έγινε ευρέως γνωστή για τους πίνακες, τα γλυπτά και τις περφόρμανς της. Στη Νέα Υόρκη, ο κόσμος της τέχνης ήταν τόσο ανδροκρατούμενος ώστε ακόμη και γυναίκες έμποροι δεν ήθελαν να εκθέτουν έργα γυναικών. Παρόλο που η Κουσάμα κέρδισε τον θαυμασμό διάσημων καλλιτεχνών, η πραγματική επιτυχία δεν ήρθε αμέσως.
Μία αναδρομική έκθεσή της στη Νέα Υόρκη το 1989 και το γεγονός ότι ο Ιάπωνας ιστορικός τέχνης Ακίρα Τατεχάτα κατάφερε να πείσει την κυβέρνηση ότι η Κουσάμα έπρεπε εκπροσωπήσει μόνη της την Ιαπωνία στην Μπιενάλε της Βενετίας το 1993, την έφεραν και πάλι στο προσκήνιο. Η επιτυχία της όμως στην Βενετία ήταν τόσο μεγάλη που προκάλεσε τεράστια αλλαγή. Η ιαπωνική κοινωνία την υποδέχτηκε με ενθουσιασμό και η παγκόσμια αναγνώρισή της στον κόσμο της τέχνης ήταν πλέον γεγονός αναμφισβήτητο, όχι μόνο ως καλλιτέχνις, αλλά και ως μαχητική ακτιβίστρια. Κυρίως όμως απέκτησε μεγάλη φήμη λόγω του μοναδικού ύφους των έργων της που στηρίχτηκε σε μοτίβα με τελείες, αλλά και σχηματισμούς που έμοιαζαν με δίχτυα και λουλούδια, στη δημιουργία των οποίων συχνά χρησιμοποίησε καθρέφτες και ηλεκτρικούς λαμπτήρες.
Τα έργα της Κουσάμα
Σχεδόν 95 χρονών πλέον σήμερα, η Κουσάμα εξακολουθεί να πηγαίνει κάθε μέρα στο εργαστήριό της και να καταπιάνεται με την τέχνη! Εκατομμύρια άνθρωποι από όλο τον κόσμο επισκέπτονται τις εκθέσεις της, ενώ στο διαδίκτυο αναρτούν φωτογραφίες των έργων της. Απόλυτα αναγνωρίσιμη χάρη στην εκτυφλωτική κόκκινη περούκα της, η Κουσάμα είναι εξαιρετικά δημοφιλής καθώς το κοινό, που πλημμυρίζει μουσεία και αίθουσες τέχνης όταν φιλοξενούν εκθέσεις της, λατρεύει να φωτογραφίζεται μπροστά σε πίνακες της Κουσάμα και μέσα σε εγκαταστάσεις της.
Από τη δεκαετία του 1970, συνέχισε να δημιουργεί έργα τέχνης, κυρίως εγκαταστάσεις σε διάφορα μουσεία σε όλο τον κόσμο. Η συλλογή με τις δημιουργίες της βρίσκεται μόνιμα στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης της Νέας Υόρκης (MoMa).
Τα έργα της Κουσάμα είναι επηρεασμένα από τα όνειρα και τα οράματα που έβλεπε όταν ήταν παιδί. Σε εκείνες τις εικόνες της παιδικής της ηλικίας, ολόκληρος ο κόσμος πλημμύριζε με απεριόριστες βούλες, δίνοντάς της την έμπνευση να πλημμυρίσει αργότερα τα έργα της. Η Κουσάμα ντύνεται με ρούχα που η ίδια σχεδιάζει και είναι και αυτά διακοσμημένα με βούλες.
Επιλέγοντας κατάλληλα ρούχα αλλά και μαλλιά, η Κουσάμα γίνεται μέρος του έργου. Στις δημιουργίες της, η ίδια κυριολεκτικά εισχωρεί στο έργο της, εμ-παίζοντας το αντιφατικό δίπολο Εδώ vs Εκεί, αλλά και Μέσα vs Έξω, αφού το έργο της καταφέρνει να είναι συγχρόνως μέσα στο μυαλό της, ως καλλιτέχνη που το γέννησε, και παράλληλα, ως φυσικό περιβάλλον να την φιλοξενεί, άρα να εμπεριέχει την ίδια τη δημιουργό του.
Γιγάντιες κολοκύθες, δωμάτια πλημμυρισμένα με πολύχρωμες κουκκίδες και τα πασίγνωστα πλέον Infinity Rooms με τους καθρέφτες, είναι μερικά από τα χαρακτηριστικά της έργα, που θα συναντήσουμε σε όλα τα σημεία του πλανήτη.
